Giới thiệu Rượu cần Ê Đê Ban Mê
User Rating: 5 / 5
- Details
- Published: Monday, 16 March 2020 08:00
- Written by Admin4
- Hits: 1720
Rượu cần Ê Đê Ban Mê là cách gọi đối với loại rượu đặc sản rượu của người Ê Đê tại Tây NGuyên. Rượu được ủ men trong hũ/bình/ché/chóe/ghè, không qua chưng cất, khi đem ra uống phải dùng các cần làm bằng tre/trúc đục thông lỗ để hút rượu.
Rượu cần là thứ đồ uống quý thường chỉ dùng trong các dịp lễ tế thần linh, những ngày hội làng và dành đãi khách. Uống rượu cần thể hiện sự đoàn kết với nhau và văn hóa trong uống rượu, không có chuyện chén chú, chén anh,..Mọi người cùng uống với nhau chung cần, già, trẻ, tra, gái nhâm nhi để cho cuộc vui thêm bất tận. Hiện nay, rượu cần không chỉ dành riêng cho các đồng bào Tây Nguyên, mà người Kinh chúng ta cũng hay thích uống Rượu cần Ê Đê Ban Mê – thưởng thức món đặc sản của người đồng bào Tây Nguyên trong các dịp lễ tết, hay những đêm lửa trại đúng là một cảm giác khó tả.
Rượu cần Ê Đê Ban Mê – Vị ngọt hương rừng Tây Nguyên
Có nhiều vùng miền và nhiều dân tộc cùng nấu và có văn hóa uống rượu cần độc đáo, tuy nhiên vùng đất Tây Nguyên vẫn được xem là cái nôi của nền văn hóa uống rượu cần., và nhắc đến rượu cần Tây Nguyên Nguyên không thể không nhắc tới cái tên rượu cần Ê Đê , một trong loại rượu cần nổi tiếng và lâu đời nhất của núi rừng Tây Nguyên.
Ai chưa đến và đã đến Cao Nguyên dù chỉ một lần cũng ao ước được vít cần thưởng thức thứ rượu được chắt lọc từ tinh hoa của núi rừng, bên ánh lửa bập bùng các chàng trai, cô gái lung linh quanh ché rượu cần làm nên hình ảnh lãng mạn của Cao Nguyên lộng gió. Bạn hãy cảm nhận mảnh đất này bằng món quà độc đáo đó là Rượu cần Ê Đê Ban Mê
Nguyên liệu rượu cần Ê Đê Ban Mê
Men rượu: men rượu được các dân tộc làm rất công phu từ các loại lá rừng có tinh dầu, các loại thuốc bắc, gừng, riềng v.v.
Nguyên liệu chính (cái rượu): cái rượu được làm từ những loại ngũ cốc thông dụng như ngô (bắp), sắn (khoai mì), gạo nếp, gạo tẻ, hạt ý dĩ, hạt bo bo, hạt cào (một loại cỏ), kê v.v. Mỗi loại cho một hương vị ngọt ngào riêng, tuy nhiên ở Tây Nguyên ưa chuộng nhất theo thứ tự là rượu cào, bo bo, kê, rồi mới đến gạo, bắp.
Rượu cần 1/4 Chum, hũ, bình, chóe, ché (còn gọi là ghè) đựng toàn bộ nguyên liệu đã ủ men. Trước đây người ÊĐê thường dùng các loại ché Tuk, ché Tang màu da lươn là những loại ché quý dùng trong dịp lễ lớn nhưng hiện nay họ chỉ dùng các loại ché thường như ché ba.
Xem thêm: Giới thiệu Rượu ngô men lá Na Hang Tuyên Quang
Cách uống rượu cần Ê Đê Ban Mê
Để quý khách uống và thưởng thức ché Rượu cần Ê Đê Ban Mê được ngon hơn đúng tiêu chí và văn hoá ẩm thực của dân tộc Tây Nguyên, chúng tôi xin hướng dẫn thêm để quý khách tiện sử dụng:
- Trước tiên quý khách phải rửa sạch cần hút cả bên trong và bên ngoài.
- Mở nắp bịt bên trong ché lấy tay nhấn tre gài trên miệng ché, nếu thấy không chặt tay quý khách lấy thêm lá chuối hoặc hoặc lá khác không đắng chát, càng đè chặt bao nhiêu thì rượu càng ngon và lâu nhạt hơn. Bắt đầu lấy cần, cầm cần ngắn phía có mấy lỗ nhỏ, cám từ từ xuyên qua lớp ni lông lá xuống tận đáy bình. Bắt đầu đổ nước lọc hoặc nước đun sôi để nguội vào đầy ché ngâm trước lúc uống 20’ – 30’.
Quý khách có thể dùng cần nhựa hút chảy ra ca lớn và uống như bia.
Khi đã đổ nước chỉ dùng rượu cần trong 24 giờ, còn nếu chưa đổ nước thì bảo quản kín, để chỗ râm mát, rượu để càng lâu càng ngon.
Lưu ý: Nồng độ rượu từ 7 – 16, nếu quý khách muốn uống được nhiều và đậm hơn, quý khách dùng rượu đế hoặc bia đổ vào trước khi đổ nước. Làm tăng nồng độ uống vẫn tuyệt ngon và được nhiều người cùng uống. Phải căm cần xuống đáy bình trong khi uống không rút cần lên.
Cách làm rượu cần Ê Đê Ban Mê
Rượu cần Ê Đê Ban Mê làm khá cầu kỳ, gọi là "láu xá". Men rượu làm toàn bằng những thứ lá và quả từ rừng sẵn có (gọi là men lá). Những thứ quả lá chủ yếu gồm có: bơ hinh ho, khi mắc cái, củ riềng, lá trầu không, quả ớt… những thứ này được giã đều cho thật nhuyễn với gạo tấm, sau đó nắm thành từng miếng tròn dẹt như bánh rán, đem ủ với rơm, xếp từng lớp đều nhau. Khi đã ủ kỹ từ 15 đến 20 ngày có mùi men bốc lên họ đêm phơi lên gác bếp cho khô. Khi cần dùng đem giã nhỏ rắc vào cái rượu, mỗi mẻ rượu cần từ 7 đến 9 bánh, cái rượu được làm bằng vỏ sắn củ khô gọt ra đem ngâm ở suối ba ngày ba đêm cho hết mùi bồ hóng và độc tố của sắn.
Vớt lên phơi khô trộn với trấu lẫn tấm đưa lên "hông" (dụng cụ hấp, đồ) đồ cho chính, sau đó đổ xuống mẹt hoặc lá cót để cho thật nguội đem men rắc đều từng lớp, tiếp tục ủ bằng lá chuối hoặc lá rừng (bỏ nhum, bơ cá) để rượu bốc men rồi đem bỏ vào từng chum, lấy lá chuối hoặc mảnh ni lông bịt kín (nếu để hở hơi rượu sẽ bị chua). Khi đã ủ vào chum từ 25-30 ngày rượu có thể uống được, để càng lâu rượu càng đặc, càng ngọt. Ngoài sắn khô người ta còn làm bằng loại ngũ cốc khác như ngô, hạt ý dĩ củ dong riềng.
Tại Tây Nguyên, rượu cần thường được các dân tộc như K’Ho, Giarai, Rhade làm bằng bắp ngô, củ sắn hoặc gạo tẻ, khi có lễ đặc biệt quan trọng thì dùng gạo nếp. Phương pháp làm rượu đơn giản, gạo nấu thành cơm rồi trộn với trấu, dàn mỏng rồi phơi. Men rượu được người dân tộc chế từ vỏ cây hiam lấy trong rừng trộn với bột ớt, bột gừng, riềng, bột gạo, một số thứ lá và rễ cây khác, trộn với nước và vắt thành từng bánh nhỏ, phơi thật khô, sau đó để từ 10–15 ngày giã nhỏ rắc lên trên nia cơm, sau đó trộn thêm một lần trấu nữa rồi đổ vào ché trấu ủ từ 1 đến 2 ngày, lấy lá chuối khô ủ kín. Sau một tháng đem ra dùng, khi uống lót lá chuối tươi ở trên, đổ nước lá đầy ché, dùng cần cắm xuyên qua các tầng lá xuống đấy ché, uống cạn đến đâu lại chế thêm nước lã đến đấy.